Uykusuzlukta Solunum Bozuklukları

Uyku, hayatımızın enerji toplama alanıdır. Günde 8 saat uyuyan bir insan için düşünecek olursak hayatımızın 3’te 1’ini uykuda geçirdiğimizi söyleyebiliriz. Bazen enerji toplama konusunda sıkıntı yaşayabiliriz. Uykuda solunum bozukluğu, uyku kalitesini etkileyen ve bireyin gündelik yaşamını sürdürmesini zorlaştıran bir durum olarak karşımıza çıkar.

Uykuda Solunum Bozukluğu Çeşitleri 

Birçok bozukluk çeşidi vardır. Bunların arasından en sık karşılaşılan uyku apnesi ve horlamadır. Aynı zamanda hipopne de apne ile birlikte en sık görülen uykuda solunum bozukluğu arasındadır.

Apne, toplumda oldukça sık görülür ve uyku esnasında solunum durması ile kendini gösterir. Solunum durmasından dolayı ani ölüm riski oluşturan ciddi bir hastalıktır. Santral ve Obstrüktif olmak üzere iki tipe ayrılır. Santral tipte olan apne beyinde solunumu kontrol eden kaslara doğru sinyaller gönderilmesini engeller ve çok nadir görülür.

Obstrüktif apne ise daha yaygın görülür ve nedeni bilinmeyen bir şekilde üst hava yollarının tıkanmasına yol açar. Apne esnasında vücuttaki oksijenin azalmasıyla vücut uyku derinliğini azaltarak uyanmayı sağlar. Böylece kalitesiz bir uyku oluşmuş olur. Uyku apnesi ile uykuda solunum bozukluğu yaşayan kişiler gün içinde uyuklayabilirler. Bu nedenle de sosyal fonksiyonlarında azalma görülebilir.

Özellikle yaş, cinsiyet, kilo artışı, kullanılan ilaçlar uyku apnesi riskini arttırır. Aynı zamanda alkol ve sigara kullanımı üst solunum yollarındaki kasların gerginliğini azalttığı için apneye kapı açar.  Apne sırasında sadece solunum durması değil hipopne denilen solunum azalması  da çok önemli bir durum olarak karşımıza çıkar. Solunumun normal değerinin yarı yarıya düşmesiyle görülür.

Horlama ise toplumda sıkça karşılaşılan bir solunum bozukluğudur ancak pek üstünde durulmaz. Oysa horlama, solunum yollarındaki kas gerginliğinin azalmasıyla oluşur. Yaş ve kilo durumuna göre sıklığı değişir.

Uykuda Solunum Bozukluğunun Etkileri 

Yeterli ve kaliteli miktarda uyumak, enerji depolayabilmemiz için önemlidir. Fakat uykuda solunum bozukluğunun etkileri gündelik yaşamınızı ele geçirebilir. Gündüzleri dikkat eksikliği ve yorgun hissedebilir, konsantrasyon güçlüğü ve sinirlilik hali yaşayabilirsiniz. Aynı zamanda işteki performansınızda da düşme meydana gelebilir. Vücudunuz tam anlamda dinlenemediği için bağışıklık sisteminiz zayıflayabilir. Bu noktada uzman bir doktora başvurarak sizin için iyi olan tedavi yöntemlerini deneyebilirsiniz.

Uykuda Solunum Bozukluğunun Tanısı ve Tedavisi 

Uykuda solunum bozukluğunun en önemlilerinden olan apnenin tanısı ve tedavisi hayatidir.  Bu hastalığın tanısı laboratuarda yapılan tetkikler ile koyulur. Uyku tetkiki ile uyuma sırasında burun ve ağızdan yapılan solunumlar, kalp hızı ve ritmi, oksijen değerleri ölçülür. Hastalığın şiddeti tetkik ile belirlenebilir ve buna göre bir tedavi yöntemi izlenir.

Apne tedavi edilmezse, gündelik yaşamda kazalara, oksijen yetersizliğinden dolayı kalp-damar rahatsızlıklarına ve ölümlere yol açabilir. Aynı zamanda oksijen düşüklüğü sabahları baş ağrısı yapabilir. Unutkanlık, karar vermede güçlük gibi insani davranışları etkileyebilir.

Bir diğer uykuda solunum bozukluğu olan horlamada ise, doktor fiziksel muayene sırasında burun, ağız ve boğaz içinin yapısını inceler. Bu şekilde horlamaya neden olan faktörleri belirler. Daha yüksek yastık kullanılması, uyuma pozisyonunun değiştirilmesi ve fazla kiloların verilmesiyle horlama tedavi edilebilir.

Apnenin tedavisi kişiden kişiye değişiklik gösterebilir. Hastalığın derecesi belirlendikten sonra doktor ile birlikte bir tedavi yolu çizilmelidir. Eğer risk faktörleri varsa öncelikli olarak onlar önlenmeye çalışılır.

•      Obezite apne için bir risk faktörü olduğu için uygun bir diyetle hastanın kilo vermesi sağlanabilir.
•      Apnenin şiddetini arttıran alkol ve sigaranın bırakılması ya da en azından uykudan 4-5 saat önce alınmaması gerekir.
•      Apne, sırt üstü yatarken artar. Bu yüzden hastanın sırt üstü yatması engellenmeli. Sırt kısmına rahatsız olacağı bir eşya (yastık parçası, tenis topu vs.) yerleştirilerek sırt üstü uyuma engellenebilir.

Eğer risk faktörleri ortadan kalktıysa ve apne hala devam ediyorsa doktor önerisiyle, uykuda solunum bozukluğu için başka tedavilere geçilebilir. Farklı tedavi yöntemleri vardır, bunlar ağız içi araç, cerrahi ve CPAP tedavisi olarak sıralanabilir.

Ağız içi araçlar, uyku esnasında ağız içine yerleştirilir ve solunum yolunun tıkanmasını önleyerek rahat solunum sağlar. Cerrahi tedavi ise darlık yerinin tam olarak saptanabildiği, uykuda solunum bozukluğu hastalarında uygulanır. Ancak kesin bir sonucu yoktur ve gelecek vaat edilmez. En etkin ve çoğu hastada kullanılan CPAP, uykuda solunum bozukluğunun anahtarıdır. CPAP cihazı farklı tiplerde olmakla birlikte genelde ağız ve/veya burun bölgesine takılarak kullanılır. Üst solunum yollarındaki ödemin oluşmamasını sağlar ve kaliteli uykuyu tekrar hayatınıza getirir. Gece yatmadan hemen önce cihazı kullanmaya başlamak alışmanız için önemlidir. Cihaza alışmak başta zor olabilir ancak size uygun olan maske türlerini deneyerek en rahat ettiğinizi seçebilirsiniz. Unutmayın, düzenli kullanmaya çalışmak alışmanız noktasında büyük önem taşır.

Uykunun önemi, göz ardı edilmemesi gereken bir durumdur. Tüm enerjimizi, sağlığımızı uykumuza borçluyuz. Uykuda solunum bozukluğu ile karşılaşırsanız, uzman bir doktora başvurarak kolayca bu hastalığın üstesinden gelebilir ve eski sağlığınıza kavuşabilirsiniz.

Ayrıca uykuda solunum bozukluğunun yanı sıra farklı uyku sorunları yaşıyor ve tedavi yöntemleri hakkında alanında uzman kişilerden bilgi almak istiyorsanız, Yataş Bedding Uyku Kurulu Youtube kanalını takip edebilirsiniz.